Cynulliad Cenedlaethol Cymru

Cynnig bod y Senedd:

1. Yn nodi:

a) bod diffodd tanau yn gwneud unigolion yn agored i ddod i gysylltiad â deunydd carsinogenaidd, gan gynnwys benzene a toulene, sy'n cynyddu cyfraddau marwolaethau yn sylweddol ymhlith diffoddwyr tân o gymharu â'r boblogaeth gyffredinol;

b) gwaith Asiantaeth Ryngwladol Sefydliad Iechyd y Byd ar gyfer Ymchwil ar Ganser a'u dosbarthiad o ganser ymhlith diffoddwyr tân fel perygl galwedigaethol Grŵp 1;

c) bod gwledydd fel yr Unol Daleithiau, Canada ac Awstralia wedi cydnabod yn swyddogol y cysylltiad rhwng cysylltiad â deunydd gwenwynig a mwy o achosion o ganser; a

d) ymgyrch 'DECON' Undeb y Brigadau Tân a'i hymdrechion hanfodol i helpu diffoddwyr tân i leihau eu cysylltiad niweidiol â halogion.

2. Yn cydnabod canfyddiadau ymchwil wyddonol dan arweiniad yr Athro Anna Stec yng Nghanolfan y Gwyddorau Tân a Pheryglon, Prifysgol Canol Swydd Gaerhirfryn, a gomisiynwyd gan Undeb y Brigadau Tân, sy'n datgelu bod diffoddwyr tân rhwng 35 a 39 oed a arolygwyd yn wynebu cyfradd canser sy'n benodol i oedran hyd at 323 y cant yn uwch na'r boblogaeth gyffredinol yn yr un grŵp oedran.

3. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i:

a) cydweithio gydag Undeb y Brigadau Tân, gwasanaethau tân ac achub, ac arbenigwyr blaenllaw ym maes tocsicoleg tân i liniaru effeithiau deunydd carcinogenig ar ddiffoddwyr tân yng Nghymru;

b) sefydlu rhaglen iechyd ataliol i fonitro a chofnodi cysylltiadau ar gyfer pob diffoddwr tân yng Nghymru, gan gynnwys sgrinio canser blynyddol fel safon ofynnol; ac

c) alinio Cymru ag arferion gorau rhyngwladol o ran diogelu iechyd diffoddwyr tân.