NDM6835 - Cynnig ar gyfer dadl gan Wrthblaid
Wedi’i gyflwyno ar 17/10/2018 | I'w drafod ar 24/10/2018Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru:
1. Yn nodi adroddiad Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig.
2. Yn nodi casgliad yr adroddiad bod yn rhaid i lywodraethau weithredu ar frys ac ar lefel pellgyrhaeddol erbyn 2030 er mwyn cadw cynhesu byd-eang at uchafswm o 1.5 gradd celsius.
3. Yn nodi bod y Pwyllgor Newid Hinsawdd, Amgylchedd a Materion Gwledig wedi canfod bod Llywodraeth Cymru yn debygol o fethu â chyrraedd ei thargedau ar leihau allyriadau carbon erbyn 2020.
4. Yn galw ar Lywodraeth Cymru i adrodd yn ôl i’r Cynulliad ar ba gamau breision y bydd yn eu cymryd mewn ymateb i adroddiad y Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd:
5. Yn credu y dylai’r camau hynny gynnwys:
a) gwaharddiad ar ffracio yng Nghymru;
b) rhoi’r gorau i gynllun llwybr du yr M4 a buddsoddi mewn atebion mwy cynaliadwy i ddatrys problem capasiti yr M4 yn yr ardal;
c) cynnydd sylweddol mewn buddsoddiad mewn ôl-osod tai a chryfhau rheoliadau adeiladu er mwyn cyrraedd y nod o adeiladau ynni agos at sero; a
d) sefydlu cwmni ynni cenedlaethol er mwyn helpu cyrraedd y nod o gynhyrchu cymaint o drydan ag sy’n cael ei ddefnyddio yng Nghymru o ynni adnewyddadwy erbyn 2035 gan fuddsoddi elw mewn gwell gwasanaeth a phrisoedd i gleientiaid.
6. Yn galw ar Lywodraeth Cymru, Cynulliad Cenedlaethol Cymru a sefydliadau cyhoeddus eraill yng Nghymru i fod yn rhan o’r symudiad byd-eang i ddad-fuddsoddi mewn tanwydd ffosil.
Adroddiad Panel Rhynglywodraethol ar Newid Hinsawdd y Cenhedloedd Unedig (Saesneg yn unig)
Cyflwynwyd gan
Gwelliannau
Dileu pwynt 5 a rhoi yn ei le:
5. yn croesawu Papur Gwyn Ceidwadwyr Cymru, 'Dinasoedd Byw', sy'n cyflwyno cynigion i liniaru achosion ac effeithiau newid yn yr hinsawdd, gan gynnwys:
a) gwneud Caerdydd yn brifddinas carbon niwtral gyntaf y DU;
b) gosod offer monitro llygredd aer ym mhob ysgol a meithrinfa yng Nghymru;
c) cyflwyno menter cartrefi clyfar i gefnogi micro gynlluniau ynni a chynlluniau ynni cymdogaethau sydd am gynhyrchu, storio a chludo eu hynni eu hunain;
d) ymrwymo i darged o orchudd canopi coed trefol o 20 y cant erbyn 2030;
e) cymell ac annog toeau gwyrdd ar ddatblygiadau masnachol yng Nghymru; a
f) cyflwyno cerdyn gwyrdd a fydd yn rhoi teithiau bws am ddim i bob plentyn rhwng 16 a 24 oed yng Nghymru.
Cyflwynwyd gan
Ychwanegu pwynt newydd ar ôl pwynt 3:
Yn gwrthwynebu defnyddio ynni niwclear fel ffordd o fynd i'r afael â newid yn yr hinsawdd.
Cyflwynwyd gan
Dileu pwynt 3 a rhoi yn ei le:
Yn nodi’r dystiolaeth sy’n dangos yr heriau i Gymru sydd ynghlwm wrth gyflawni ymrwymiadau Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016 o ran lleihau allyriadau o leiaf 80 y cant erbyn 2050.
Adeiladu economi carbon isel yng Nghymru – Pennu targedau carbon Cymru
Cyflwynwyd gan
Dileu pwynt 5 a rhoi yn ei le:
Yn nodi’r camau y mae Llywodraeth Cymru wedi’u cymryd hyd yma o ran y newid yn yr hinsawdd gan gynnwys:
a) gosod targedau interim a chyllidebau carbon i Gymru a datblygu’r cynllun cyflenwi carbon isel cyntaf.
b) cyhoeddi’r fersiwn ddrafft o’r polisi echdynnu petroliwm at ddiben ymgynghori.
c) cynlluniau a gyhoeddwyd yn ddiweddar gyfer gwasanaeth rheilffordd newydd gwerth £5 biliwn a fydd yn arwain at leihad o 25 per cent mewn allyriadau carbon ar rwydwaith Cymru a’r Gororau a chynlluniau i ddatblygu Strategaeth Trafnidiaeth Cymru newydd a all gefnogi rhwydwaith trafnidiaeth carbon isel ac aml-ddull ar draws Cymru.
d) buddsoddi dros £240 miliwn yn rhaglen Cartrefi Cynnes Llywodraeth Cymru, sy’n cynnwys Nyth ac Arbed, gan wella effeithlonrwydd ynni dros 45,000 o gartrefi a chymeradwyo buddsoddiad pellach o £104 miliwn ar gyfer y cyfnod 2017-2021.
e) cychwyn adolygiad o ran L o’r rheoliadau adeiladu er mwyn cynyddu lefel yr effeithlonrwydd ynni sy’n ofynnol ar gyfer cartrefi newydd
f) gosod targed sy’n golygu bod 70 y cant o’r trydan a ddefnyddir yng Nghymru’n dod o ffynonellau adnewyddadwy erbyn 2030, gyda gwahanol gamau gweithredu gan Lywodraeth Cymru’n cefnogi cynnydd i 48 y cant yn 2017.
Polisi echdynnu petrolewm yng Nghymru
Adolygiad Rheoliadau Adeiladu Rhan L